Geschiedenis

Door Marten Schoonman, mede-oprichter en mede-directeur
November 2019

In 2016 heb ik een blog gepost over bijhouden met digitale monitoring, waarin ik de mogelijkheden die er zijn heb beschreven. De zoektocht naar het inzetten van technologie in het bijhouden heb ik niet meer losgelaten, en het heeft geleid tot de oprichting van Stichting BEEP.

Een korte geschiedenis

Het ontwikkelen van digitale hulpmiddelen voor bijhouders is meer werk dan één persoon kan doen. Ik ben in contact gekomen met Pim van Gennip, een ontwerper en ontwikkelaar, die geïnteresseerd was in het concept. Hij heeft me geholpen met het ontwikkelen van de eerste versie van het bijenmeetsysteem dat we nu de BEEP base noemen. We hebben brainstorm sessies gehouden met bijhouders in Amsterdam bij Beelease en in Utrecht bij de BVU. Naar aanleiding van die gesprekken hebben we besloten wat de eerste stap zou zijn in het moderniseren van bijhouden. We besloten een digitale administratie te ontwikkelen voor het bijhouden van logboeken, die vaak nog op papier worden bijgehouden.

Beelease heeft een kleinschalige crowdfunding campagne opgezet waarmee we de eerste versie van de BEEP app, een responsieve website of webapp, konden financieren. Onze focus lag op het creëren van een 'viable product', of minimaal product, waarmee we de haalbaarheid van de app wilden testen onder imkers. Het was een mooie eerste stap voor BEEP, en een groot aantal imkers heeft zich aangemeld om de app te testen. Tijdens deze fase heeft Bente Deenekamp bijgedragen met haar talent en ons logo ontworpen. Naarmate we langer samenwerkten konden we BEEP's werkwijze beschrijven als toekomstgericht, iteratief en oplossingsgericht.

2017

Het jaar waarin Pim en ik de Stichting BEEP hebben geregistreerd. We hebben gekozen voor een missie gedreven organisatie zonder winstoogmerk. Er is veel te ontdekken en te ontwikkelen als het aankomt op het digitaal toezichthouden op de gezondheid van honingbijen. Dat kunnen, en willen, we niet allemaal zelf doen. We geloven dat het werken met open source samenwerking en kennisuitwisseling faciliteert. Daarom hebben we besloten op deze manier te werkt te gaan. Deze gedachtegang heb ik gebaseerd op mijn ervaring die ik heb opgedaan tijdens mijn werk voor een sociale onderneming, Stichting Akvo. Terugkijkende zijn we erg tevreden met het netwerk, de vooruitgang en de financieringsmogelijkheden voor ons initiatief dankzij deze werkwijze.

Wetenschap

Bijen, zowel honing- als wilde bijen, zijn een populair onderzoeksonderwerp. Dat is ook niet gek als je je bedenkt dat onze voedselproctie en ons leven op aarde afhankelijk zijn van hun bestuivingsdienst. Imkers zijn nog altijd op zoek naar de beste manier om honingbijen te verzorgen. Aan de andere kant worden imkers ook als een bedreiging voor de honingbij gezien. Dat betekent dat de manier waarop imkers bijhouden verbeterd moet worden. Wij willen die broodnodige verbeteringen ondersteunen door ons werk bij BEEP. Voor ons was het logisch om de technologie te verbinden met de wetenschap. Daarom hebben de prof. dr. Koos Biesmeijer uitgenodigd om deel te nemen aan ons initiatief, wat hij enthousiast heeft geaccepteerd.

Data structuur

Om het gat tussen bijhouden en de wetenschap te dichten besloten we een data structuur te ontwerpen. Dit is een hierarchische boom structuur geworden. De structuur bestaat uit data categoriën die de terminologie van zowel het bijhouden als de wetenschap. De structuur maakt het mogelijk om de data te standaardiseren, te classificeren, en de logische relatie tussen de verschillende onderdelen weer te geven. Onderzoekers en imkers kunnen de terminologie selecteren die voor hen van belang is en daarmee een digitale kastkaart samenstellen. In 2018 is de data structuur in de tweede versie van de BEEP webapp geïmplementeerd. Deze implementatie is mogelijk gemaakt door onder andere het SIDN fonds.

De constructie van de data structuur was een puzzel die na maanden en veel verschillende bronnen is opgelost. Op dit moment wordt het gebruikt door een internationale groep bijenonderzoekers genaamd BeeXML. BeeXML is een werkgroep dat valt onder de paraply van Apimondia, de internationale federatie van bijenhouder verenigingen. 

Klik hier om de datastructuur te bekijken.

Sensoren

Mijn zoektocht naar de mogelijkheden voor het gebruik van sensoren bij mijn werk met bijenvolken brengt me terug naar 2016. Tijdens deze zoektocht ontdekte ik dat NASA onderzoeken naar het verlies van volken deed aan de hand van sensoren, dat er commerciele producten (die ik duur vond) bestonden en dat er doe-het-zelf projecten op internet stonden. Omdat de oplossing die ik zocht er niet tussen stond besloot ik te beginnen met een doe-het-zelf project. Bij het aansluiten van de electronica liep ik vast, en zo kwam ik in contact met Pim en zijn bedrijf Iconize. Samen hebben we de eerste versie van het BEEP meetsysteem gemaakt, die we nu de BEEP base noemen.

De eerste versie van de BEEP base was een houten weegschaal met een Sodaq Arduino autonomo  met een mobiele connectie naar het internet. Het was een goede eerste stap maar nog niet het gebruiksvriendelijke, robuuste, betaalbare en flexibele product dat we wilden ontwikkelen. In 2017 en 2018 hadden we contact met anderen die werkzaam zijn in dit gebied, hebben we zelf onderzoek gedaan in samenwerking met scholen en universiteiten, hebben we financiering gevonden, gebouwd en getest. Stephan Peterse kwam ons team versterken. Hij heeft veel werk verzet in het bouwen van de weegschaal. Voor de tweede versie kwam hier onder andere veel soldeerwerk bij kijken. Dankzij veel positieve feedback heeft hij de technische ontwerpen naar een hoger level gebracht. Hier vind je een overzicht van de technische specificaties van de BEEP base en de ontwikkeling van versie 2. 

 

BEEP base

De derde versie van de BEEP base is nu ontwikkeld en klaar voor gebruik. Nout van Heumen heeft met zijn ontwerp gezorgd voor een balans in de vormgeving, robuustheid en kosten. Voor meer informatie over de BEEP base, klik hier.

Volgende stappen

De initiatiefnemers van Bee Observer Bremen, een burgerschapsproject over de gezondheid van honingbijen, vroegen of ze gebruik konden maken van de BEEP app in hun onderzoek. Zij wilden het gebruiken in combinatie met het open sourse sensor systeem van Hiveeyes, een van onze partners, in een project met 200 imkers. Dit werd onze eerste samenwerking met wetenschappers. Aan het einde van 2017 werden we door Bees@WUR gevraagd om deel te nemen aan een consortium voor een Europees onderzoeksproject. Het consortium werd gevormd en heeft financiering aangevraagd voor een project om bijhouden gezonder voor de bijen en duurzamer te maken. Ons voorstel werd gekozen en we hebben het B-GOOD project gestart in juni 2019. Het project wordt geleid door prof. dr. Dirk de Graaf van de Universiteit van Gent. BEEP werkt nu samen met een groep experts en een gemeenschap van meer dan 100 imkers en technici om de BEEP app en BEEP base verder te ontwikkelen. Ze zullen in drie rondes worden getest, geëvalueerd en verbeterd. Onze subdoelen zijn om een bijengezondheids data portal te maken en de Healthy-B toolbox klaar te maken voor practisch gebruik. Dit project wordt door de EU gefinancierd loopt tot eind 2013.

Wij zetten ons vol enthousiasme in voor de wereldwijde zoektocht naar de beste manier van bijenhouden. We ontwikkelen, in samenwerking met andere organisaties en vrijwilligers, hulpmiddelen die de bijen de kans geven ons te vertellen wanneer ze ons nodig hebben. Op die manier kunnen we ze met zo min mogelijk inmenging zo goed mogelijk verzorgen.

Je vindt een overzicht van alle projecten waar BEEP partner van is op de onderzoek en partners pagina. EEn beschrijving van het BEEP team vindt je op de stichting pagina.